همه چیز در ارتباط با مدرک تحصیلی دیپلم
مقدمه
در روزگاری زندگی می‌کنیم که یکی از فاکتورهای اساسی در ارزیابی افراد، 'تحصیلات' است. میزان تحصیلات و نوع مدرک تحصیلی که داریم می‌تواند در انتخاب شغل ما، تاهل ما، منش ما و در کل زندگی‌مان تاثیر گذار باشد. در این نوشتار در صدد هستیم تا همه چیز را در مورد مدرک تحصیلی 'دیپلم' بدانیم.
ترتیب مدارج تحصیلی در ایران
پیش از بحث بر سر مدرک دیپلم، شایسته است بدانید که در کشور ما ترتیب مدارک به این صورت است:
-
سیکل (با اتمام دوره راهنمایی یا در واقع گذراندن پایه‌های هفتم، هشتم و نهم این مدرک به شما اعطا می‌شود).
- دیپلم (در ادامه به تفصیل به این مورد خواهیم پرداخت).
- کاردانی (دوره‌ای دو ساله که مابین دیپلم و کارشناسی است).
- کارشناسی (این مقطع حدوداً چهار سال به طول می‌انجامد).
- کارشناسی ارشد (این مقطع بین دو دوره کارشناسی و دکتری قرار دارد و تقریباً دو سال به طول می‌انجامد).
- دکتری (دوره‌ای که پس از سپری کردن دروس به صورت نظری و قبولی در امتحان جامع، باید به تحقیق و تفحص در ارتباط با پایان‌نامه بپردازید).
لزومِ داشتنِ آگاهی درباره مدرک دیپلم و سایر مدارک
صد البته بله. دانستن نکات پیرامون مدارک تحصیلی باعث می‌شود راحت‌تر راه و هدف‌‌تان در مسیر زندگی آینده را پیدا کنید. حتی خروج‌تان از کشور و مهاجرت به سایر کشورها به این مهم وابسته است.
به عنوان یک انسان، چه پسر و چه دختر، باید متوجه معایب ترک تحصیل باشید. برای مثال ورود یک پسرِ نوجوان بعد از اخذ مدرک دیپلم به بازار کار، باعث می‌شود وی علاوه بر دست و پنجه نرم کردن با چالش‌های دوران نوجوانی، با معضلات محیط کار نیز روبرو شود و همین مطلب می‌تواند مشکلات روحی فراوانی برایش ایجاد کند.
مدرک دیپلم
پس از به پایان رسیدن دوره دوم متوسطه و گذراندن دروس مرتبط با این دوره، مدرک تحصیلی دیپلم در اختیار شما قرار خواهد گرفت.
پیش‌تر اگر می‌خواستید فقط به مدرک دیپلم قناعت کنید، فقط کافی بود تا سال سوم تحصیل کنید. اگر طالب ورود به دانشگاه بودید، سال پیش‌دانشگاهی را نیز پشت سر می‌گذاشتید. اما اکنون با تغییر در شرایط آموزشی، برای دریافت مدرک دیپلم باید ۱۲ سالِ کامل را پشت سر بگذارید.
دیپلم خود به چند نوع تقسیم می‌شود:
-
دیپلم نظری
رشته‌هایی که محصلان برای دریافت دیپلم نظری می‌توانند آن ها را انتخاب کنند شامل رشته ریاضی، تجربی و انسانی است. دروسی که در هر کدام از رشته‌ها وجود دارد با سایرین متفاوت است. مثلاً برای دریافت مدرک دیپلم در رشته ریاضی، علاوه بر دروس عمومی، باید دروسی چون ریاضی و فیزیک را بگذرانید. این در حالی است که برای اخذ دیپلم در رشته تجربی علاوه بر دروس عمومی، درس زیست‌شناسی از اهمیت بالایی برخوردار است. برای دریافت دیپلم در رشته انسانی نیز دروس ادبیات، عربی و… اهمیت بالایی دارند.
- دیپلم کار و دانش
در مدارس کار و دانش می‌توانید در رشته‌هایی چون عکاسی، امور اداری، طراحی لباس، گرافیک، نقشه‌کشی ساختمان، گردشگری و سایر رشته‌های مشابه دیپلم دریافت کنید. واحدهایی که محصلین در این مدارس می‌گذرانند، علاوه بر دروس عمومی، دروس تخصصی مربوط به رشته‌شان است که بر این اساس، پس از پایان تحصیلات در مقطع متوسطه دوم هم بتوانند وارد بازار کار شوند و هم به دانشگاه وارد شده و به ادامه تحصیل بپردازند.
- دیپلم فنی حرفه‌ای
عده‌ای معتقد هستند که هنرستان‌هایی که دیپلم فنی‌حرفه‌ای ارائه می‌دهند فقط مختص دانش‌آموزانی است که از نظر درسی در سطح پایینی قرار دارند. اما بهتر است بدانید این مدارس که اکثر دروسشان به صورت عملی است شما را به صورت یک نیروی متخصص و ماهر تربیت خواهد کرد. بیشتر کلاس‌ها در چنین مدارسی در کارگاه اجرا می‌شوند. برای ورود به هر کدام از زیرگروه‌های موجود در هنرستان‌های فنی‌حرفه‌ای شامل هنر، کشاورزی، صنعت و مدیریت، می‌توانید با مشاورین متخصص مشورت نموده و رشته دلخواهِ خود برای کسب دیپلم را انتخاب نمایید.
- دیپلم نظری برای بزرگسالان
در هر کدام از این رشته‌ها فرد باید به صورت حضوری در کلاس‌ها مشارکت داشته باشد و در نهایت برخی از دروسی که در هر کدام از رشته‌های فوق‌الذکر وجود دارند به صورت نهایی برگزار خواهند شد. در نمرات این امتحان فقط خود محصل دخیل است و کسی نمی‌تواند به ایشان کمک کند. این برگه‌ها به دست معلمانی غیر از معلمِ خودِ محصل تصحیح خواهد شد.
- دیپلم کار و دانش برای بزرگسالان
در این حالت محصل باید دروس عمومی را با سیستم آموزش از راه دور و دروس عملی را در سازمان‌هایی وابسته به فنی حرفه‌ای بگذراند. نکته جالب این جا است که اگر پیش‌تر برخی از واحدهای مربوط به رشته‌تان را گذرانده باشید، نیاز به مدت کوتاه‌تری برای دریافت مدرک دیپلم خواهید داشت.
ورود به دانشگاه، بعد از اخذ مدرک دیپلم
فرض کنید مدرک دیپلم خود را در رشته‌ای خاص گرفته‌اید. برای ورود به دانشگاه راه‌های مختلفی وجود دارد. یکی این است که در کنکورهایی که هر سال داوطلبان در آن شرکت می‌کنند شرکت نموده و بعد از آن به انتخاب رشته بپردازید و در صورت قبولی وارد دانشگاه شوید.
راه دیگر این است که پس از اخذ مدرک دیپلم در هر رشته‌ای، بدون شرکت در آزمون کنکور، وارد دانشگاه علمی کاربردی شده و به ادامه تحصیل بپردازید.
آیا مدرک دیپلم به عنوان یک مدرک تحصیلی کافی است؟
پاسخ به این سوال را باید در خودتان جستجو کنید. شما چه هدفی از تحصیل دارید؟ قطعاً در زمانه‌ای که تحصیل علم به نسبت ساده‌تر از قبل است و افراد به سادگی می‌توانند تحصیلات آکادمیک داشته باشند، قناعت کردن به مدرک تحصیلی دیپلم شاید کم توجهی به پشتکار خودتان باشد.
هر چند ذکر این نکته لازم است که جامعه ما از حالت مدرک‌گرایی بیرون آمده است و به واسطه دنیای سایبری مشاغلی را در برابر دیدگان همه قرار می‌دهد که انتخاب آن‌ها نیاز مبرمی به تحصیلات ندارد.
فرض کنید شما در زمینه پخت کیک‌های فوندانت که این روزها بسیار باب شده و پرطرفدار است مهارت دارید. آیا برای چرخاندن چرخ صفحه اینستاگرام خود به مدارک بالای تحصیلی نیاز دارید؟ قطعاً خیر. شما حتی با در اختیار داشتن مدرک دیپلم هم می‌توانید این کار را به نحو احسن انجام دهید.
تصور کنید در دنیای مجازی، صفحه‌ای مختص به نمایش تابلوهای نقاشی‌تان دارید. آیا لازم است برای معرفی کارهایتان حتما مدرک بالای تحصیلی داشته باشید؟
البته، در مثال‌های بالا این را فراموش نکنید که شاید با داشتن مدرک دیپلم هم بتوانید از پس چنین کارهایی برآیید لیکن در صورت داشتن تحصیلات آکادمیک تاثیرگذاری شما بر روی مخاطبان‌تان افزایش خواهد یافت.
شاید شما بتوانید با مدرکی چون دیپلم به خوبی و با مهارت، لباس طراحی کنید اما با ادامه تحصیل در رشته طراحی دوخت یا طراحی لباس، موفقیتی صد چندان خواهید یافت.
از طرفی از آن جایی که تعداد افراد تحصیل‌کرده در سطح جامعه کم نیست، پیدا کردنِ شغل مناسب و دلخواه با مدرک تحصیلی دیپلم سخت به نظر می‌آید.
حتی اگر موفق به انتخاب یک شغل مناسب شوید، افزایش رتبه، ازدیاد حقوق و ترفیع در محل کار تقریباً دور از ذهن است.
بنابراین شایسته است که هر گونه ریسک را از خود دور کرده و تمامی تلاش خود را به کار ببندید تا بتوانید مدرک تحصیلی خود را ارتقا بخشید.
قناعت بعضی افراد به مدرک دیپلم
دلایل متفاوتی وجود دارد که برخی از افراد در مرحله دیپلم توقف نموده و تحصیلات خود را ادامه نمی‌دهند.
یکی از این دلایل مشکلات فرهنگی-اقتصادی است. نباید این مسئله را فراموش کنیم که برای ادامه دادن تحصیل، مجبور به صرف مقداری هزینه هستیم. گاهاً خانواده‌ها ترجیح می‌دهند فرزندشان در خانه بماند، وارد بازار کار شده و یا ازدواج کند. از دید این والدین، صرف هزینه برای مدارک بالاتر از دیپلم، هدر دادن پول است و به این می‌اندیشند که با رها کردن درس در مقطع دیپلم، فرزندشان در زندگی، انتخاب شغل و ازدواج، جلوتر از هم‌سالان خودش است.
از طرفی شاید افرادی که در مرحله دیپلم متوقف می‌شوند، روزها و سال‌های خوشایندی را در مدرسه تجربه نکرده باشند. رشته‌شان مطابق با علاقه‌شان نبوده و یا با بدرفتاری دبیران مواجه بوده‌اند و به واسطه تجربه تلخ‌شان حاضر به ادامه این مسیر نخواهند بود.
اما، دسته‌ای دیگر از افراد هستند که بعد از اخذ مدرک دیپلم، شغل محبوبشان را می‌یابند و با خود می‌اندیشند که چرا باید مدارج بالای علمی را طی کنم وقتی هم‌اکنون می‌توانم درآمدی بالا داشته باشم؟
بهتر است دیپلمه بمانیم یا ادامه تحصیل بدهیم؟
پاسخ به این سوال را پیش از هر چیز باید در خودتان جستجو کنید. شایسته است در ابتدا هدف خود را در زندگی مشخص کنید.
اما بهتر است بدانید که با وجود تحصیلات آکادمیک شما با احتمال بالاتری می‌توانید والدین موثری در زمینه تربیت و پرورش فرزندانتان باشید. با وجود تحصیلات آکادمیک از مقبولیت اجتماعی بیشتری برخوردار خواهید بود. با وجود تحصیلات آکادمیک احتمال یافتن شغلی با درآمد بالا محتمل‌تر است.
(ذکر این نکته ضروری است که صرفاً به واسطه دریافت مدارکی بالاتر از دیپلم، موفق نخواهید بود. یا همیشه نمی‌توان نتیجه گرفت افرادی که تحصیلاتشان در مرحله دیپلم است ناموفق هستند. چه بسا افراد موفق بی‌شماری با مدرک دیپلم در اطراف هر کدام از ما وجود دادند. بحث بر سر احتمالات است. با وجود داشتن مدارک تحصیلی بالاتر از دیپلم 'احتمال موفقیت' بالاتر خواهد رفت).
با وجود این توضیحات و این که ورود به دانشگاه‌ها بسیار ساده‌تر از سابق است، شایسته است که برای ورود به دانشگاه و ادامه تحصیل خود اقدام نمایید.
مهاجرت با مدرک دیپلم
هر کشور با توجه به ویژگی‌های خاص خود، شرایط ویژه‌ای برای پذیرش مهاجر دارد.
شما از طریق مواردی چون تحصیل، ازدواج، پناهندگی، سرمایه‌گذاری و… می‌توانید به کشوری دیگر مهاجرت نمایید.
با داشتن مدرک دیپلم و به واسطه ادامه تحصیل نیز می‌توان به برخی از کشورها مهاجرت نمود اما نکته‌ای که در مورد اغلب کشورها حائز اهمیت است آن است که بین سال اخذ دیپلم و سال اقدام برای مهاجرت بیش از دو تا سه سال فاصله نیفتاده باشد.
برای ادامه دادنِ تحصیلات خود در دانشگاه‌های خارج از کشور، هم نیاز به پذیرشِ دانشگاه مقصد و هم نیاز به ویزا دارید.
در خارج از کشور، با مدرک دیپلم، بهتر است به کالج برویم یا به دانشگاه؟
ابتدا باید فرق کالج و دانشگاه را بدانید. در دانشگاه شما دروس را به صورت آکادمیک فرا می‌گیرید و پس از دریافت مدرک لیسانس، قادر به ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر نیز خواهید بود.
اما کالج محلی است که در مدت زمان کوتاه‌تر به شما گواهینامه‌ای اعطا می‌کند که از طریق آن بتوانید شغلی برای خویش اختیار کنید.
هر دانشگاه ممکن است از چندین کالج تشکیل شده باشد.
بنابراین اگر با مدرک دیپلم قصد مهاجرت دارید، ابتدا باید تصمیم بگیرید که می‌خواهید در کالج درس بخوانید یا در دانشگاه.
آیا مشاغل پردرآمدی وجود دارند که بتوان با مدرک تحصیلی دیپلم آن‌ها را انتخاب کرد؟
بله. مشاغل پردرآمدی وجود دارند که بدون تحصیلات آکادمیک می‌توانید از عهده آن برآیید.
از جمله این مشاغل می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- مدیریت امور مرتبط با حمل و نقل در شرکت‌ها
- افرادی که وظیفه‌شان هماهنگ نمودنِ فعالیت‌هایی است که نیروهای پلیس انجام می‌دهند.
- مدیریت، برنامه‌ریزی و هماهنگی در خدمات اداری
- اپراتورهایی که در راکتورهای هسته‌ای مشغول به فعالیت هستند.
- نصب‌کننده‌های آسانسور و تعمیرکاران آن
- افرادی که مترو و اتوبوس می‌رانند.
- و مشاغل پردرآمد دیگر نظیر خیاطی، طراحی، آرایشگری و…
مجدداً تکرار می‌کنیم که هر نوع شغلی با وجود تحصیلات آکادمیک می‌تواند اثر پذیری بیشتری داشته باشد.
و کلام پایانی
این موضوع که شما در دوران تحصیل خود چه رشته‌ای را انتخاب می‌کنید و این که رشته مورد نظر را تا چه مرحله‌ای ادامه می‌دهید، تاثیر مستقیمی بر روی زندگی آینده‌تان، شغل‌تان و ازدواج‌تان خواهد گذاشت.
یکی از حساس‌ترین سال‌ها در زندگی هر فرد، سال نهم است که در آن به انتخاب رشته می‌پردازد. توسط انتخاب شما در سال نهم، نوع دیپلمی که خواهید گرفت مشخص خواهد شد و بسته به آن، آینده‌تان رقم خواهد خورد. برای انتخاب رشته مورد نظرتان جهت دریافت مدرک دیپلم، هم باید به علاقه خود نگاه کنید و هم به میزان بازار کاری که رشته مورد نظر دارد.
برای مثال اگر فقط می‌خواهید به مدرک دیپلم قناعت کنید و بعد از آن بلافاصله وارد بازار کار شوید می‌توانید روی گزینه‌هایی چون دیپلم فنی‌حرفه‌ای و کار و دانش فکر کنید و اگر در صدد ادامه تحصیل می‌باشید به سراغ رشته‌های نظری بروید.
